Grafiek van Tillmans: vereenvoudigde voorstelling van het kalk-koolzuur evenwicht

Belangrijk onderzoek betreffende waterstabiliteit en waterevenwicht werd reeds uitgevoerd door Tillmans (1930). Zijn veel gebruikte kalkkoolzuurevenwichtsgrafiek was beperkt, daar ze geen rekening houdt met:

- niet-carbonaathardheid of blijvende hardheid (bijvoorbeeld CaCl2);

- alkaliniteit onder de vorm van natriumwaterstofcarbonaat);

- alle andere opgeloste ionen zoals chlorides, sulfaten...

In de grafiek zijn de evenwichtslijn en enkele pH-lijnen aangegeven voor 15 tot 18 C.° Deze grafiek is bekend als de grafiek van Tillmans. Het bicarbonaatgehalte wordt aangegeven in meq/l, D, Fr of in mg/l gebonden CO2 en kan worden berekend via de formule. De pH kan vervolgens opgezocht worden met behulp van de tabel.

Men gebruikt in de moderne watercontrolemethodes de stabiliteits- of verzadigingsindex volgens:

- Langelier Index (LSI);

- Ryznar Index (RSI);

- Puckorius Index (PSI).

Deze indices geven een nauwkeurig beeld van het kalkoplossend of kalkvormend vermogen van het koelwater.

Bron: Handboek constructiematerialen, corrosie en corrosiebescherming,  2000.